O secuestro do «Santa María» (Xaneiro – Febreiro, 1961)
En colaboración con dous militares: o portugués Henrique Galvão e o galego José Fernández (Jorge de Sotomayor), Velo (Carlos Junqueira de Ambía) organizou unha acción que xa tiña previamente deseñada e até bautizada como operación Compostela, aínda que finalmente se chamou operación Dulcinea.
O 22 de xaneiro de 1961, 24 comandos do DRIL (12 portugueses e 12 españois) secuestraron o “Santa Maria”, un transatlántico da Companhia Colonial de Navegação que facía a rota dende o porto venezolano de La Guaira a Vigo e levaba a bordo 609 pasaxeiros de distintas nacionalidades (a maioría españois e portugueses, aínda que tamén había un número importante de venezolanos, holandeses e estadounidenses). O secuestro do “Santa Maria” —rebautizado polo DRIL como Santa Liberdade— tiña dous obxectivos: denunciar internacionalmente a pervivencia das ditaduras ibéricas, e chegar até a illa de Fernando Póo (Guinea española) co propósito de ir espallando dende alí focos revolucionarios nas colonias africanas. Case inmediatamente deberon renunciar a este segundo obxectivo. En contra do que indicaba a información recabada nos preparativos do secuestro, no “Santa Maria” non había lanchas nin armas que permitisen o desembarco e o ataque á garnición de Fernando Póo. Como -a maiores- durante o asalto ao barco se producira un tiroteo no que morreu un tripulante e outro foi ferido de gravidade, decidiron —a proposta de Velo— desembarcalo na illa de Santa Lucía para que recibise asistencia médica, o que na práctica supoñía mudar o plano inicial concentrándose unicamente no primeiro obxectivo.
O secuestro acaparou os titulares da prensa internacional, chegando a ser obxecto de atención na primeira rolda de prensa que deu John F. Kennedy como presidente. Toda a operación fora deseñada con moito coidado para que non poidese ser considerada un acto de piratería senón unha acción política, como así dictaminaron finalmente os propios asesores legais do Departamento de Defensa dos Estados Unidos.
O desenlace produciuse cando Jânio Quadros tomou posesión como presidente do Brasil (o 31 de xaneiro) e ofreceu asilo político para os membros do DRIL. O barco atracou o 2 de febreiro aclamado por unha multitude no porto de Recife. Os pasaxeiros e tripulantes puideron desembarcar. Os secuestaradores recibiron honras oficiais e foron acollidos como refuxiados políticos no país.
